Đến bây giờ ngoại tôi vẫn nấu nướng bằng lò củi. Góc nhà dưới, ngoại đặt cái lò đất, chung quanh chất đầy rơm củi được ngoại mang vào từ trong vườn, ngoài ruộng về để nấu nước, nấu cơm. Trong bếp của ngoại bao giờ cũng có hai vật rất quen thuộc là cái kẹp làm bằng tre để gắp than và cái ống thổi lửa.
Cái ống thổi lửa ấy tôi không nhớ ngoại làm từ khi nào, chỉ biết khi tôi còn nhỏ, ngoại đã dùng nó để nhóm bếp nấu cơm. Ống thổi làm bằng một lóng tre già đã được phơi khô, dài chừng 3 tấc. Ngày nhỏ, có lần tôi thử làm cái ống thổi lửa bằng cách cưa một lóng tre xanh rồi đem cho ngoại. Ngoại cười, xoa đầu tôi và bảo: “Ông cháu nhà tôi biết thương bà rồi đó, nhưng cái ống phải thẳng để dễ thổi, hai đầu cưa xong phải gọt cho nhẵn mới đẹp”. Đó là kỷ niệm thật vui để tôi nhớ về bà với cái ống thổi ngày xưa.
Ký ức tuổi thơ tôi êm đềm bên ngoại nơi quê nghèo. Nhớ những buổi hoàng hôn, ngoại thường lom khom nhóm bếp nấu cơm. Ngoại ngồi bên bếp lửa, một tay nhóm từng cành củi khô hay từng nắm rơm vào giữa lò đất, một tay cầm ống tre thổi đều đặn, một lát sau là lửa bén lên ngọn. Giữa làn khói mơ màng tỏa ra nhẹ nhàng từ bếp lửa, ngoại tôi tóc bạc hiền từ như một bà tiên. Cũng có lần củi mục thổi hoài mà lửa chẳng lên, khói làm ngoại cay mắt và ho sù sụ. Tiếng ho vọng ra từ bếp lửa ấy thật thân thương vô cùng.
Cái ống thổi lửa đâu chỉ dùng để nấu nướng, ngoại còn dùng để soi trứng gà. Mắt ngoại nheo lại đặt vào một đầu ống thổi, tay xoay xoay quả trứng đặt sát đầu ống thổi còn lại về phía có ánh sáng mặt trời. Rồi ngoại bảo “trứng này ấp được” mà tôi ngày ấy chẳng hiểu vì sao. Cũng có lần, tôi ra ổ lấy trứng về soi, cũng làm như ngoại nhưng chẳng thấy gì. Tôi hỏi ngoại, ngoại bảo, sao con thấy được. Rồi người mỉm cười, lấy tay lau lọ nơi ống thổi dính đầy mặt tôi. Có những chiều ngồi nấu cơm với ngoại, tôi lấy ống thổi lửa làm cái ống nhòm, từ chái bếp nhìn ra là buồng cau, ngọn tre làng, chòm mây vàng cuối trời, tất cả đều nho nhỏ thu mình trong khoảng trời ống thổi lửa tròn vo…
Nhớ làm sao cái ống thổi lửa của tuổi thơ, cái ống thổi đơn sơ nơi “bếp lửa chờn vờn sương sớm”, “ấp yêu nồng đượm” cho tôi biết yêu quê hương, yêu mái tranh nghèo và “thương bà biết mấy nắng mưa”…
Phạm Tuấn Vũ
Bài đã đăng trên Báo Bạc Liêu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét